محمود فاضلی بیرجندی
«کهن دژ رشکان»
بازمانده ای از روزگار اشکانیان و ساسانیان در شهر ری
از مهم ترین مشکلات در راه مطالعه سلسله اشکانی کمبود یا نبود منابع در باره این سلسله است. به این جهت هر آن چه از آن روزگار بر جا مانده ارزش مخصوص دارد. یکی از این بازمانده ها کهن دژ موسوم به رشکان است. شاید کمتر کسی بداند که شهر ری پايتخت بهاره پادشاهان اشكانی و مکان برگزاری مراسم نوروز پادشاهان ساسانی بوده و در آن دوره «ارشکیه» نام داشته است. کهن دژ 2300 ساله رشکان (عکس های پیوست) در نزدیکی صفاییه شهر ری و تپه چشمه علی قرار دارد و یکی از دژ و قلعه‌های محافظ هسته اولیه ری به شمار می‌رفته است.
چندی پیش باستان شناسان آخرين سازه های معماری "کاخ سياوش" متعلق به دوره ساسانی را يافتند. اين سازه تاريخي که دژی است با ساختاری از سنگ و ساروج، به دنبال عمليات کاوش و حفاری دژ رشکان، پس از سال ها از ميان خاک ها و زباله های شهري بيرون آمد. به گفته متخصصان ميراث فرهنگی اين کاخ متعلق به سياوش بن مهران آخرين حاکم ساسانی ری بوده و با توجه به ساختار معماری مصالح سنگ و ساروج و در مواردی آجر های مربعی عصر ساسانی، متعلق به اواخر دوران ساسانی است. (عکسی از آجرهای این بنا هم در پیوست است).
محوطه باستانی دژ رشكان در سال 1313 در فهرست آثار ملی قرار گرفته اما در رژيم گذشته در اختيار کارخانه سيمان ری گذاشته شده بود. در سال 1370 هيات تصفيه اين شركت بدون اطلاع سازمان ميراث فرهنگي این ملك را تفكيك و به 25 نفر از كارگران فاقد مسكن خود واگذار كرده است. اما میراث در دهه پیشین این ملک را از 25 مالك آن خريده و جلو نابودی آن را گرفته است. با همه این ها امروز هم انبار بزرگ وسایل اسقاطی کارخانه سیمان در پای این دژ برجاست و دیدار دژ را مشوش دارد.
دژ رشكان یک بار از 1313 تا 1315 از سوی هيات باستان‌شناسی آمريكايی به سرپرستی «اريك اشميت» مورد كاوش قرار گرفته و بار دیگر هم از سال 1384 تا 1386 کاوش هایی در این مکان شده که منجر به شناسايی آثار معماری ارزشمندی از دوران اشكانی، ساسانی و اسلامی شده است. بنا بر این کاوش ها دژی که از دل خاک ها سر بر آورده احتمالا ارگ حكومتی است.گفته می شود که دکتر اشمیت در سانحه سقوط هواپیما جان باخته و یادداشت هایی که حاصل کاوش های او در این کهن دژ بوده ناپدید شده است.
این ارگ تاریخی اکنون بدون حفاظت رها شده و پلکان چوبی از روی زمین تا بالاترین نقطه آن تعبیه شده که محل عبور کاوشگران و نیز گردشگران است.
مشخصات آجر:
درازا 18 سانتی متر/ پهنا 9 سانتی متر/ ضخامت 5/2 سانتی متر.
چندی پیش باستان شناسان آخرين سازه های معماری "کاخ سياوش" متعلق به دوره ساسانی را يافتند. اين سازه تاريخي که دژی است با ساختاری از سنگ و ساروج، به دنبال عمليات کاوش و حفاری دژ رشکان، پس از سال ها از ميان خاک ها و زباله های شهري بيرون آمد. به گفته متخصصان ميراث فرهنگی اين کاخ متعلق به سياوش بن مهران آخرين حاکم ساسانی ری بوده و با توجه به ساختار معماری مصالح سنگ و ساروج و در مواردی آجر های مربعی عصر ساسانی، متعلق به اواخر دوران ساسانی است. (عکسی از آجرهای این بنا هم در پیوست است).
محوطه باستانی دژ رشكان در سال 1313 در فهرست آثار ملی قرار گرفته اما در رژيم گذشته در اختيار کارخانه سيمان ری گذاشته شده بود. در سال 1370 هيات تصفيه اين شركت بدون اطلاع سازمان ميراث فرهنگي این ملك را تفكيك و به 25 نفر از كارگران فاقد مسكن خود واگذار كرده است. اما میراث در دهه پیشین این ملک را از 25 مالك آن خريده و جلو نابودی آن را گرفته است. با همه این ها امروز هم انبار بزرگ وسایل اسقاطی کارخانه سیمان در پای این دژ برجاست و دیدار دژ را مشوش دارد.
دژ رشكان یک بار از 1313 تا 1315 از سوی هيات باستان‌شناسی آمريكايی به سرپرستی «اريك اشميت» مورد كاوش قرار گرفته و بار دیگر هم از سال 1384 تا 1386 کاوش هایی در این مکان شده که منجر به شناسايی آثار معماری ارزشمندی از دوران اشكانی، ساسانی و اسلامی شده است. بنا بر این کاوش ها دژی که از دل خاک ها سر بر آورده احتمالا ارگ حكومتی است.گفته می شود که دکتر اشمیت در سانحه سقوط هواپیما جان باخته و یادداشت هایی که حاصل کاوش های او در این کهن دژ بوده ناپدید شده است.
این ارگ تاریخی اکنون بدون حفاظت رها شده و پلکان چوبی از روی زمین تا بالاترین نقطه آن تعبیه شده که محل عبور کاوشگران و نیز گردشگران است.
مشخصات آجر:
درازا 18 سانتی متر/ پهنا 9 سانتی متر/ ضخامت 5/2 سانتی متر.
--
محمود فاضلی بیرجندی
اين نامه به دنبال عضو يت شمادرگروه كتابهاي رايگان فارسي ارسال شده است.
وبلاگ ما:
http://persianbooks2.blogspot.com
آدرس ارسال نامه:
persianebooks@googlegroups.com
برای قطع اشتراك :
persianebooks+unsubscribe@googlegroups.com
مطالب وكتابهاي مروج خشونت وتجزیه طلبی و تروریسم ،ضد دولتي وضدديني و کتب قابل خرید دربازاررسمی ایران و کتب چاپ خارج(مشمول کپی رایت) براي اين گروه ارسال نخواهد شد.
لطفا موقع ارسال نامه به گروه حتما این موارد را درنظر بگیرید و لطفا موضوع نامه را نيزبه طور كامل ذكر كنيد
و از نوشتن به رسم الخط فینگلیش پرهیز کنید.
http://groups.google.com/group/persianebooks?hl=en
برای کمک به ارتقاء فرهنگ کتابخوانی، نامه های گروه را براي دوستان كتابخوان خود بفرستیدواز آنها بخواهید که در گروه عضو شوند.
خبر خوان وبلاگ:
http://feeds.feedburner.com/ketabxaneh
آدرس گزیده مطالب جالب ديگر تارنماها:
http://persianbooks-harfha.blogspot.com
برای یافتن شرایط عمومی وپرسش و پاسخ ها از این آدرس استفاده کنید:
http://book-faqs.blogspot.com
---
این پیام را به خاطر این دریافت کردید که برای مبحثی در گروه «کتاب های رایگان پارسی» در گروه Google ثبت‌نام شده‌اید.
جهت لغو اشتراک از این گروه و قطع دریافت ایمیل از آن، ایمیلی به persianebooks+unsubscribe@googlegroups.com ارسال کنید.
برای پست به این گروه، ایمیلی به persianebooks@googlegroups.com ارسال کنید.
از این گروه در http://groups.google.com/group/persianebooks بازدید کنید.
برای گزینه‌های بیشتر از https://groups.google.com/d/optout بازدید کنید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر