چَمروش، مرغ نگه بان ایران و ایرانیان
در بندهش بسیار نکته ها هست، از باورها و فرهنگ باستان ایران. یکی از آن میان باور به وجود مرغی است چَمروش نام، که آن گاه که انیرانیان برای زیان زدن به ایران بیایند، از فراز کوه البرز چونان که مرغان دانه برچینند، آن انیرانیان را برمی چیند و از میان برمی دارد.
برای انتشار نخستین نوشته در سال نو بی مناسبت ندیدم تا یاد این مرغ افسانه ای را با مخاطبان ارجمندم در میان نهم.
با دو آرزو:
ـ یکی آرزوی این که نگارگران ما از فرهنگ کهن و پر مایه میهن دور نمانند و به جای کشیدن پرده ها از سرگذشت های دیگران، گاه هم پرده هایی از فرهنگ جان افزای خویش بکشند.
ـ دو دیگر آرزوی آبادانی، سربلندی و فرهی ایرانشهر عزیز ما و دوری دست بدان از آن.
اما گزارش بندهش از مرغ نگه بان ایران چنین است:
«از مرغان چمروش است که به اندازه همه مرغان میان آسمان و زمین ارزد.
در باره چمروش مرغ گوید که به سر البرز کوه هر سه سال بسیاری از مردم سرزمین های انیرانی گِرد آیند برای رفتن به سرزمین های ایرانی، برای زیان رسانیدن، کندن و نابود کردن جهان.
آن گاه بُرزیزَد از ژرف دریا برآید. آن چمروش مرغ را برایستاند بر بالِستِ آن کوه بلند [البرز]، تا برچیند آن همه مردم و سرزمین های انیران را بدان گونه که مرغ دانه را.»
فرنبغ دادگی. بندهش. گزارش مهرداد بهار. تهران. توس. 1369. صص 90 و 102