در چهارشنبه 28 سپتامبر 2016، ساعت 13:22:50 (UTC+3:30)، gudarz نوشته:
پاره هایی در باره سرشماری و آمارگیری
در ایران
این روزها دور دیگری از سرشماری در کشور برگزار می شود. در برگه هایی که ستاد سرشماری تهران چاپ کرده ننوشته اند که این چندمین دوره سرشماری است؛ و نیز ننوشته اند که نخستین دوره سرشماری در چه تاریخی برگزار شده است. من بر آن شدم تا یادداشتی در این باره فراهم آورم. این است یادداشت من و از خواننده چشم دارم کمک کند تا ایرادهای آن کمتر شود:
در منابع اندکی که می شناسم یکی از اشاره های قدیم به سرشماری، در «تاریخ سبئوس» آمده است. (من این کتاب را فارسی کرده ام و در وزارت ارشاد در نوبت گرفتن پروانه چاپ و نشر است.) سبئوس می نویسد:
«مقارن همین ایام واهان، به خسرو [انوشه روان] شاهنشاه ایران، عارض شد که اگر دیوان مملکت سوینیک را از شهر دوین به پایتاکاران [بیلقان امروزین] ببرند و آن جا را موقع سرشماری در زمره آترپاتکان به حساب آورند دیگر نام ارمنی بر ایشان اطلاق نتواند شد. پس فرمان شاهنشاه در این باره صادر شد و به اجرا درآمد.» (فصل هشتم)
از همین نکته معلوم توان کرد که سرشماری در ایران ساسانی رسم بوده است.
دیگر کتابی که شایاست از آن نامی آورده شود «رستم التواریخ» نوشته محمد هاشم آصف است. آصف در دو فصل از کتابش گزارش هایی از «نرخ اجناس» و «صورت مالیات دیوانی» کرده است. (ص 311 تا 340/ نسخه چاپ 1348). نوشته آصف، آمار نیست. اما بد نیست که در سخن از تاریخ آمار در ایران، جا گیرد.
دیگر ادوارد پولاک است که در عهد قاجارها به ایران آمده و نه سالی هم این جا بوده است. پولاک فصلی از کتابی را که نوشته «تعداد نفوس، تبار و صنوف» عنوان داده است. می نویسد: تعیین تعداد نفوس در ایران کار بسیار مشکلی است. زیرا فهرستی از نوزادان و درگذشتگان تهیه نمی شود و هرگز هم در کشور سرشماری به عمل نیامده است. پولاک شمار اهالی مملکت را بین نه تا ده میلیون برآورد کرده است. (سفرنامه پولاک/ ص 14 و 15). وی در جای دیگر از سرشماری سال 1271 قمری در ایران خبر داده است. (همان، ص 32). اما در باره این سرشماری توضیحی نداده است.
دیگر محمد معین است که در «فرهنگ فارسی» می نویسد: در شهریور 1295 تصویب نامه ای راجع به آمار و ثبت احوال به تصویب هیات وزیران رسید. سال 1297 ثبت احوال در تهران در وزارت داخله تاسیس شد. سال 1307 این اداره «اداره احصاییه و سجل احوال کل مملکتی» نامیده شد. سال 1316 نام آن «اداره آمار و ثبت احوال» شد. سال 1318 قانون سرشماری به تصویب مجلس رسید و از آن تاریخ تا سال 1320 در 35 شهر سرشماری به عمل آمد. (فرهنگ فارسی/ مجلد 5/ ص 57 و 58).
امروز می دانیم که کار آمارگیری و احصای نفوس و مسکن در کشور در دست دو سازمان است. یکی مرکز آمار ایران و دیگری سازمان ثبت احوال کشور، که این از توابع وزارت کشور است.
بادا که هر کار در ایران ما به روال بایسته بگردد و کژی ها از کارها و از مردم ما دور گردد.
اين نامه به دنبال عضو يت شمادرگروه كتابهاي رايگان فارسي ارسال شده است.
وبلاگ ما:
http://persianbooks2.blogspot.com
آدرس ارسال نامه:
persianebooks@googlegroups.com
برای قطع اشتراك :
persianebooks+unsubscribe@googlegroups.com
مطالب وكتابهاي مروج خشونت وتجزیه طلبی و تروریسم ،ضد دولتي وضدديني و کتب قابل خرید دربازاررسمی ایران و کتب چاپ خارج(مشمول کپی رایت) براي اين گروه ارسال نخواهد شد.
لطفا موقع ارسال نامه به گروه حتما این موارد را درنظر بگیرید و لطفا موضوع نامه را نيزبه طور كامل ذكر كنيد
و از نوشتن به رسم الخط فینگلیش پرهیز کنید.
http://groups.google.com/group/persianebooks?hl=en
برای کمک به ارتقاء فرهنگ کتابخوانی، نامه های گروه را براي دوستان كتابخوان خود بفرستیدواز آنها بخواهید که در گروه عضو شوند.
خبر خوان وبلاگ:
http://feeds.feedburner.com/ketabxaneh
آدرس گزیده مطالب جالب ديگر تارنماها:
http://persianbooks-harfha.blogspot.com
برای یافتن شرایط عمومی وپرسش و پاسخ ها از این آدرس استفاده کنید:
http://book-faqs.blogspot.com
---
این پیام را به خاطر این دریافت کردید که برای مبحثی در گروه «کتاب های رایگان پارسی» در گروه Google ثبت‌نام شده‌اید.
جهت لغو اشتراک از این گروه و قطع دریافت رایانامه از آن، رایانامه‌ای به persianebooks+unsubscribe@googlegroups.com ارسال کنید.
برای پست به این گروه، ایمیلی به persianebooks@googlegroups.com ارسال کنید.
از این گروه در https://groups.google.com/group/persianebooks بازدید کنید.
برای گزینه‌های بیشتر از https://groups.google.com/d/optout بازدید کنید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر