(پرانتزها)، واژه های بيگانه يا واژه های پارسی عربي شده (معرب) مي باشند
كه با همسنگ پارسی سره آن جايگزين شده اند.
دوباره ايرانی خواهيم شد با پارسی سره ...
جشن ديگان یا جشن شب يلدا يا شب چله
در گاهنامه ايران باستان (3745) اين روز بنام جشن ديگان و شب پيش از آن
به نام جشن شب يلدا يا شب چله نام گذاري شده است که واژه يلدا به پارسي
باستان به چم (معني) زايش است.
از ديدگاه اخترشناسي شب يلدا بلندترين شب سال است، و روزها کم کم بلند و
شب ها کوتاه مي شوند یا آغاز روشنايی است، پس ايرانيان باستان با آگاهی
ژرف از دانش اختر شناسي، اين شب را يلدا یا زايش روشنايی ناميدند.
از همين روي يلدا در افسانه‌‌هاي ايران باستان شب زايش مهر در سپهر است و
ماه به دلدادگي مهر اين شب را به دراز‌ترين ديدار خود با خورشيد دگرگون
مي‌كند و جشن پيدايش مهر بوده است.
واژه "دي" يا "دتوشو" اوستايي و به چم (معنی) دادار، آفريدگار يا اورمزد
كه همه نام خداوند است مي باشد و در اوستا بيشتر به جاي واژه اهورامزدا
به كار رفته شده است. از همين روي نام اين ماه را "دی" ناميدند چه "دی"
نام آفريننده مي باشد، كه سپس به آفريننده روشنايی نامی شد.
در گاهنامه ايران باستان هر روز نامی دارد، و اگر به نام سی روز ماه
بنگريد، خواهيد ديد كه روزهای هشتم و پانزدهم و بيست و سوم هر ماه به نام
دی نام گذاري شده كه برای جدا كردن آنها از همديگر هر يك به نام روز پس
از آن خوانده شده است. بنابراين این روزها به نام روزهاي دی به آذر، دی
به مهر و دی بدين كه نام خداوند مي باشد ناميده شده اند.
در ماه دی چهار بار جشن ديگان در روزهاي اورمزد، دی به آذر، دی به مهر و
دی بدين برگزار می شود، كه از همه والا تر جشن روز اورمزد می باشد. اين
روز در ايران باستان كه نخستين جشن ديگان است به نام "اورمزد و دي ماه
خرم روز" یا جشن ديگان نامیده شده است. زرتشتيان همچنين اين روز را چيرگي
روشنايي بر تاريکي يا پيروزی اهورامزدا بر اهريمن به شمار مي آورند.
در اين روز پادشاه هان و والیان، ديدار همگاني با مردم می داشتند.
در اين شب خانواده هاي ايرانی پيرامون زيرگاه (کرسي) يا کنار بخاری گرد
هم مي آيند و ميوه هايی مانند انار "نماد ميوه ايرانی"، هندوانه، خربزه،
آجيل و شيرينی می چينند و همه تا پاسی از شب، اين شب را با داستان سرايي
و شادی و خرمی می گذرانند.
جا دارد گفته شود كه شب 25 آذر در گاهنامه باستان و از ديدگاه اخترشناسی
بلندترين شب و شب يلدا بوده است ولی شوربختانه اين شب به نادرستي به شب
29 آذر در گاهنامه جلالی جابجا شده است، كه گفتمان در باره آن در اين
جستار نمی گنجد.
همچنين جاي دارد گفته شود كه نام "روز" در زبان انگليسي يا اروپايي كه
"دی" خوانده ميشود از همين واژه "دي" يا آفريننده روشنايي پارسی گرفته
شده است، همچنين چون مهر در چندين سده آيين بنيادين امپراتوری روم بود،
کليسای روم پس از آمدن آيين مسيح به روم، آن را با زايش مسيح برابر کرد
وبنام جشن کريسمس ناميد، و همچنين آيين درخت كريسمس و ريخت و كلاه و
انديشه بابانوئل... از آيين كهن ايرانی آمده كه باز گفتمان آن در اين
نوشتار نمی گنجد.
شب يلدا تون خجسته باد
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
اين نامه به دنبال عضو يت شمادرگروه كتابهاي رايگان فارسي برايتان ارسال شده است.
نامه هاي خودرا به اين آدرس براي گروه بفرستيد:
persiskiknigi@googlegroups.com
براي قطع اشتراك به اين آدرس نامه بفرستيد:
persiskiknigi-unsubscribe@googlegroups.com
توجه داشته باشيد كه از تاريخ 10 مه 2007ارسال نامه ها نياز به مديريت ندارد ولذا عده اي ممكن است برايتان هرزنامه يا نامه حاوي ويروس ارسال كنند.
لذا توصيه مي كنم براي پيشگيري از آسيب فقط فايل هاي پي دي اف را باز كنيد وبقيه فايلهاي دريافتي راحذف كنيد.
For more options, visit this group at http://groups.google.com/group/persiskiknigi?hl=en
برای کمک به تداوم کار ما نامه های گروه را براي دوستان كتابخوان خود بفرستید
(forward)
واز آنها بخواهید که در گروه عضو شوند.
آدرس وبلاگ:
http://persianbooks2.blogspot.com
گروه اطلاع رسانی وبلاگ:
http://groups.google.com/group/persiskiknigi
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر